Zal AI accountants vervangen?

Kunstmatige intelligentie (AI) verandert nu al onze manier van werken. Van kunst tot landbouw: AI laat haar sporen na in diverse sectoren, en accountancy vormt daar geen uitzondering op. Maar de vraag blijft: kan AI een accountant vervangen?

AI verandert onmiskenbaar de werkwijze in accountancy. Het biedt kansen voor meer nauwkeurigheid, efficiëntie en strategische besluitvorming. AI heeft ook zijn beperkingen, zeker in accountancy en boekhouding.

In dit artikel bespreken we de impact van AI op de accountancy, de voordelen en uitdagingen, en hoe accountants AI-tools kunnen gebruiken om kleine bedrijven te optimaliseren en hen te helpen de concurrentie voor te blijven. Dit bespreken we:

• De impact van AI op accountancy
• De beperkingen van AI in accountancy
• Hoe groot is de kans dat AI accountants zal vervangen?
• Hoe kunnen accountants zich aanpassen aan AI?
• Slotopmerkingen

De impact van AI op accountancy

AI heeft al een aanzienlijke impact op de accountancy, zowel in de manier van werken als in de dienstverlening. Het goede nieuws is dat accountants bereid zijn om zich aan te passen aan AI. Volgens de Britse Association of Chartered Certified Accountants meent 66% van de financiële professionals dat AI hun rol waardevoller zal maken. Ook onderzoek van Sage suggereert dat grootschalige AI-acceptatie in de accountancy de economie met ruim 2 miljard euro zou kunnen versterken en 20.000 banen zou kunnen creëren. AI manifesteert zich op vijf belangrijke gebieden binnen de accountancy.

Automatisering

AI kan repetitief en tijdrovend werk automatisch uitvoeren, zoals gegevensinvoer, controles van rekeningen en factuurverwerking. Stel dat je een middelgroot accountantskantoor hebt. AI-software kan duizenden facturen per maand verwerken en categoriseren, wat je mogelijk honderden uren aan handmatige arbeid bespaart. Als je facturen verspreid zitten over gescheiden afdelingen, kan cloudgebaseerde automatisering je gegevens consolideren, waardoor ze sneller en gemakkelijker toegankelijk zijn, waar je ook bent. Het geeft je de ruimte om je klantrelaties te versterken en waardevol advies te bieden.

Nauwkeurigheid

AI kan grote hoeveelheden complexe gegevens verwerken en afwijkingen opsporen die een mens gemakkelijk over het hoofd ziet. Een AI-tool kan financiële overzichten scannen en inconsistenties aanduiden voor later onderzoek—met slechts één druk op de knop. Het helpt om de financiële gegevens van je klanten nauwkeurig bij te houden en te voldoen aan de regelgeving voor financiële verslaggeving.

Productiviteit

Door routinetaken te automatiseren en de gegevensnauwkeurigheid te verbeteren, verhoogt AI je productiviteit. Je kan AI gebruiken om rechtstreeks de loonadministratie te verwerken en belastingen te berekenen, wat een positief effect heeft op je productiviteit. Zo kan je meer klanten aannemen zonder het aantal medewerkers te moeten verhogen.

Analytics

AI biedt realtime financiële inzichten en kan financiële gegevens uit het verleden analyseren om financiële trends te voorspellen. Je kan effectiever plannen en beter onderbouwde beslissingen nemen. Patroonherkenning is een van de grootste voordelen van AI-software. AI kan honderdduizenden gegevens vergelijken, veel sneller dan mensen. Binnen enkele minuten of zelfs seconden krijg je inzichten die handmatig dagen in beslag zouden nemen.

Fraude

AI is een effectief hulpmiddel in de strijd tegen fraude. Het kan grote hoeveelheden financiële transacties analyseren en onregelmatigheden opsporen, wat een extra bescherming biedt tegen frauduleuze activiteiten. AI kan worden getraind op naleving en kan snel alles markeren wat mogelijk een risico vormt voor je klant of je kantoor.

De beperkingen van AI in accountancy

AI heeft duidelijke voordelen door de snelheid, nauwkeurigheid en consistentie waarmee het grote hoeveelheden gegevens kan verwerken – zonder pauzes te moeten nemen. Het levert je aanzienlijke tijds- en kostenbesparingen op. Maar AI heeft niet dezelfde vaardigheden die jij wel hebt.

Intuïtie

Bij complexe financiële beslissingen is je professionele oordeel essentieel. Soms moet je niet alleen op je kennis, vaardigheden en ervaring vertrouwen, maar ook op je intuïtie, wat veel meer is dan een aantal gegevens analyseren. AI-tools hebben die capaciteit niet. Ze ‘leren’ van eerdere fouten maar hun vooruitgang hangt af van de kwaliteit van de feedback die ze krijgen. Als de feedback goed is, zal de AI goed presteren bij vergelijkbare situaties in de toekomst. Maar als er geen feedback is om bij te sturen, presteert de AI-tool niet beter. Je moet AI-tools zien als assistenten en ze niet zomaar de touwtjes in handen geven.

Creativiteit

Als accountant moet je vaak creatief zijn met maatwerk voor de financiële uitdagingen van een bedrijf. Creativiteit is een combinatie van kennis, begrip, emotie en menselijke (en dus geen gesimuleerde) intelligentie, die AI niet bezit. Alleen mensen hebben het vermogen om geïnspireerde oplossingen voor klantproblemen te bedenken.

Een ander onderdeel van je creatieve vaardigheid is het vermogen om je aan veranderingen aan te passen. Momenteel hebben AI-tools vaak moeite met taken die echte creativiteit en veelzijdigheid vereisen, omdat ze nog sterk gebonden zijn aan referentiemateriaal. Jouw creatieve vermogen is hier essentieel omdat AI je op dat gebied niet kan vervangen.

Interpersoonlijke vaardigheden

Klantrelaties opbouwen en onderhouden is cruciaal voor accountants. Je moet de zakelijke behoeften van je klanten kunnen begrijpen en hun vertrouwen winnen. Persoonlijke interactie met je klant is essentieel om relaties op te bouwen.

Persoonlijke interactie is een wezenlijk onderdeel van relatiebeheer. Het vereist zelfbewustzijn, empathie en emotionele intelligentie – allemaal unieke menselijke eigenschappen die AI (nog) niet kan nabootsen. Klanten willen weten dat er een mens aan het roer staat die hen helpt bij hun financiën, als onderdeel van hun team. Ze willen het gevoel hebben dat je aan hun kant staat, iets wat AI niet kan bieden.

Er zijn drie belangrijke verschillen tussen de werkwijze van AI-tools en accountants. Precies daar ligt de waarde van een accountant voor de klant.

Aanpassingsvermogen

AI-tools kunnen snel inspelen op nieuwe informatie en werken hun leermodellen voortdurend bij. Maar om volledig nieuwe taken aan te kunnen, moeten ze opnieuw getraind worden. Accountants, daarentegen, kunnen op basis van ervaring en professioneel inzicht een heleboel omstandigheden in een oogwenk aanpassen – vaak met creatieve oplossingen voor onverwachte uitdagingen.

Ethisch beoordelingsvermogen

AI wordt aangedreven door algoritmes. Het is ontworpen om zich aan bestaande regels te houden die volledig binair zijn en niet noodzakelijkerwijs rekening houden met ethische overwegingen. Accountants passen hun ethische beoordelingsvermogen en kennis van professionele standaarden toe om te voldoen aan de wetgeving en relevante ethische normen. Uiteindelijk ben jij degene die de beslissingen neemt, wat je extra waardevol maakt voor de klant.

Communicatievaardigheden

AI kan grote hoeveelheden data analyseren en gedetailleerde rapporten genereren, maar schiet soms tekort als het gaat om betekenisvolle communicatie over complexe inzichten. Kille, harde feiten kunnen afstandelijk en ongeïnspireerd overkomen. Accountants zijn getraind om complexe financiële data te ontcijferen en te communiceren met uiteenlopende doelgroepen, zoals klanten, collega’s en belanghebbenden, wat de data tot leven doet komen.

Jouw unieke vaardigheid is dat je het verhaal achter de data kan vertellen en een boeiend narratief kan creëren om klanten, belanghebbenden en je team te motiveren.

Hoe groot is de kans dat AI accountants zal vervangen?

Het is zo goed als zeker dat AI accountants niet snel zal kunnen vervangen. Volgens een rapport van het Institute for Chartered Accountants in England and Wales kan AI de besluitvorming van mensen aanvullen, maar niet vervangen.

Zelfs met AI-tools die financiële analyses en trendvoorspellingen bieden, kunnen alleen accountants de bedrijfsvisie en doelen volledig begrijpen, net als ingewikkelde zaken als personeelsbeleid. AI kan een waardevol hulpmiddel zijn in de accountancy en veel bedrijfsprocessen verbeteren, maar de menselijke toets zal altijd nodig blijven.

Hoe kunnen accountants zich aanpassen aan AI?

Om je baan toekomstbestendig te maken en je efficiëntie te maximaliseren, moeten je als accountant succesvol leren omgaan met AI. Dat kan op drie manieren.

Geef prioriteit aan opleiding en training

Volg speciale AI-cursussen voor accountants of trainingen in AI en data-analyse zodat je vaardigheden ontwikkelt om AI effectief te gebruiken in je werk. Los van specifieke AI-opleidingen en trainingen is het een goed idee om op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen in AI-technologie, best practices en regelgeving om je kennis actueel te houden.

Verbeter de datakwaliteit

Je kan het volledige potentieel van AI-tools alleen maar realiseren als ze worden gevoed met gegevens van hoge kwaliteit. Zorg voor een aanvoer van nauwkeurige, actuele en evenwichtige informatie. Zo kan AI leren van patronen en betrouwbare, onbevooroordeelde voorspellingen doen.

Neem een strategische rol op

Richt je op aspecten van je werk die AI niet gemakkelijk kan automatiseren, zoals strategisch advies en bedrijfsinzichten voor klanten, persoonlijke opleidingen of relaties met stakeholders. AI-gestuurde boekhoudsoftware geeft je meer tijd, zodat je je kan focussen op de ontwikkeling van het bedrijf of jezelf, wat zorgt voor meer tevredenheid voor de klant en voor jezelf.

Slotopmerkingen

AI heeft op dit moment nog geen intuïtie, creativiteit en interpersoonlijke vaardigheden, maar het heeft wel het potentieel om de automatisering, nauwkeurigheid en productiviteit sterk te verbeteren. Daardoor speelt het een belangrijke rol in de toekomst van de accountancysector. AI zal je niet vervangen, maar je rol aanzienlijk hervormen. Om effectief samen te werken met AI, moet je je vaardigheden uitbreiden. Zo ontstaat een samenwerking waarbij AI grote hoeveelheden routinetaken voor zijn rekening neemt en jij je richt op waardevol, strategisch advieswerk.

Kortom, door AI te omarmen, creëer je een concurrentievoordeel tegenover je collega’s die de technologie minder snel omarmen. De overstap op AI is winst voor jou, je klanten en de economie.